(ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានសាឡេស៊ាន – ខេត្តកែប) – ក្រុមការងារទំនាក់ទំនងសង្គមនៃគណៈប្រតិភូសាឡេស៊ានកម្ពុជា នៃប្រទេសថៃបានរៀបចំកម្មវិធីប្រកបដោយភាពច្នៃប្រឌិត “សម្លេងជនជាតិដើមភាគតិច” រយៈពេលពីរថ្ងៃនៅដុនបូស្កូកែប (សាលាបច្ចេកទេស និងមជ្ឈមណ្ឌលកុមារនៅឆ្នេរសមុទ្រភាគអាគ្នេយ៍នៃប្រទេសកម្ពុជា) នៅថ្ងៃទី ថ្ងៃទី 27 និង 28 ខែមករា ដោយមានការចូលរួមពីតំណាងមកពី 8 ក្រុមជនជាតិដើមភាគតិច។
ជាការបន្តនៃកម្មវិធី "ជនជាតិដើមភាគតិច" ជំនាន់ទី ២ ដែលបានចាប់ផ្តើមនៅ ហួហ៊ីន ប្រទេសថៃក្នុងខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២៣ លោកពុក លី សំណាង (Fr Albeiro Rodas) និងលោក សឿន បុន្នី អតីតសិស្សដុន បូស្កូកែប និងជាអ្នកដឹកនាំជនជាតិដើមភាគតិចចារ៉ាយ បានរចនាកម្មវិធី ជនជាតិដើមភាគតិច លើកទីបី។ ការអញ្ជើញក្រុមជនជាតិដើមភាគតិចផ្សេងៗគ្នានៃប្រទេសកម្ពុជា ភាគច្រើននៅភាគខាងជើងនៃខេត្តរតនៈគិរី និងខេត្តផ្សេងទៀតដូចជាខេត្តឧត្តរមានជ័យ ដែលជាទឹកដីដូនតារបស់ជនជាតិកុយ មកសម្តែង។
ព្រឹត្តិការណ៍នេះបានចាប់ផ្តើមនៅមុខផ្ទះ លោកពុកបូស្កូ ជានិមិត្តរូបជាមួយនឹងពាក្យណែនាំរបស់លោកពុក លី សំណាង (Fr Albeiro Rodas) ដែលជានាយកអមដោយសារសម្ពោធដៅយលោកពុក ហារីស (Fr. Harris Pakkam) មកពីផ្នែកទំនាក់ទំនងសង្គម ទីក្រុងរ៉ូម។ នេះត្រូវបានអនុវត្តតាមប្រពៃណីដោយព្រឹទ្ធាចារ្យទាំងអស់នៃក្រុមទាំងប្រាំបីដែលបានបន់ស្រន់រួមគ្នាដល់វិញ្ញាណដើម្បីប្រទានពរដល់ទីកន្លែងនិងកម្មវិធីពីរថ្ងៃ។
កិច្ចប្រជុំនេះបានធ្វើឡើងនៅសាលារូងដែលមានរូបភាពនៃរូបប្រពៃណីជនជាតិដើមភាគតិច និងការរចនា ពាក្យស្លោក និងសម្រង់សម្ដីរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចដាក់តាំងនៅផ្ទៃខាងក្រោយ។ បន្ទាប់ពីការណែនាំដោយខ្លួនឯងរយៈពេលខ្លីដោយអ្នកចូលរួមទាំងអស់ សក្ដានុពលនៃកម្មវិធីត្រូវបានពន្យល់ ពោលគឺការពិភាក្សានៅក្នុងក្រុមជនជាតិដើមភាគតិចនីមួយៗ បន្តដោយការចែករំលែកនៅក្នុងសន្និបាត។ ជនជាតិដើមភាគតិចបានចែករំលែកអំពីអត្តសញ្ញាណ ភាសា ប្រពៃណី សាសនា ទឹកដី និងបញ្ហារបស់ពួកគេ។ ជាមួយនឹងទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណីរបស់ពួកគេ យុវជន និង ចាស់ទុំបានពន្យល់ដល់អ្នកដទៃអំពីប្រធានបទទាំងនោះ បន្ថែមរឿងរ៉ាវ បញ្ហារបស់ពួកគេ សំណើដំណោះស្រាយ និងការស្រែករកជំនួយរបស់ពួកគេ។
ការស្វាគមន៍តាមអ៊ីនធឺណិតរបស់ លោកពុក ហ្គីដាស៊ីយ៉ូ ម៉ែនដេស (Fr Gildasio Mendes) ទីប្រឹក្សាទូទៅសម្រាប់ការទំនាក់ទំនងសង្គមទៅកាន់សភាទាំងមូល និងអន្តរកម្មរបស់គាត់បានបង្កើតភាពរីករាយ និងការដឹងគុណយ៉ាងខ្លាំងក្នុងចំណោមជនជាតិដើមភាគតិច ដែលមានអារម្មណ៍ថាក្រុមជំនុំសាឡេស៊ានគឺនៅខាងជនជាតិដើមភាគតិច។ ថ្ងៃទីមួយបានបញ្ចប់ជាមួយនឹងរាត្រីវប្បធម៌ និងតន្ត្រីប្រពៃណីដូនតាដែលសំដែងដោយសិស្សនៃក្រុមជនជាតិដើមភាគតិចផ្សេងៗ។
ថ្ងៃទីពីរក៏បានធ្វើការចែករំលែកដ៏រំភើបមួយដល់ផ្នែកជនជាតិដើមភាគតិច ដែលបានបង្ហាញពីកង្វល់របស់ពួកគេចំពោះបញ្ហាប្រឈមដែលពួកគេបានជួបប្រទះ និងក្តីសង្ឃឹម និងក្តីប្រាថ្នាសម្រាប់អនាគតរបស់ពួកគេ។ នៅពេលរសៀល អ្នកចូលរួមទាំងអស់បានចាកចេញទៅទស្សនាភ្នំបូកគោ ដែលជាកន្លែងពិសិដ្ឋរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា។ នៅលើភ្នំបូកគោ អ្នកចូលរួមទាំងអស់បានប្រមូលផ្តុំគ្នានៅខាងក្នុងព្រះវិហារកាតូលិកដែលបោះបង់ចោលមួយរយឆ្នាំ ដើម្បីអធិដ្ឋានមួយភ្លែត។ កម្មវិធីត្រូវបានបន្តដោយការប្តេជ្ញាចិត្តដ៏ខ្លីមួយ ដែលដឹកនាំដោយលោកពុក លី សំណាង (Fr Rodas) និងលោកពុក ហារីស (Fr Pakkam) ដែលក្នុងនោះ ទាំងអស់បានបង្ហាញពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ពួកគេដើម្បីការពារសិទ្ធិ និងប្រពៃណីជនជាតិដើមភាគតិចរបស់ពួកគេ និងចែករំលែកចំណេះដឹងទៅកាន់ពិភពលោកទាំងមូល។
ពិធីបញ្ចប់កម្មវិធី «សម្លេងជនជាតិដើមភាគតិច» បានធ្វើឡើងជុំវិញភ្លើងឆេះបោះជំរុំដ៏រីករាយ នាល្ងាចថ្ងៃទី២ ក្រោមព្រះច័ន្ទពេញបូណ៌មី ដែលក្រុមជនជាតិដើមភាគតិចកម្ពុជាទាំង៨ក្រុមតំណាងដោយព្រឹទ្ធាចារ្យ និងយុវជនម្នាក់ បានចែករំលែកចំណាប់អារម្មណ៍ និងឥទ្ធិពលរបស់កម្មវិធីសម្លេងជនជាតិដើមភាគតិច។ ព្រឹទ្ធាចារ្យបានសម្តែងនូវអារម្មណ៍ដឹងគុណយ៉ាងក្រៃលែងចំពោះការយល់ដឹងដែលកម្មវិធីនេះបានបង្កើត បញ្ចេញមតិ និងដឹងពីស្ថានភាពរបស់ក្រុមជនជាតិដើមភាគតិចផ្សេងទៀត។ ពួកគេក៏បានស្នើឱ្យរាល់ការពិភាក្សា និងចែករំលែកនៃ "សម្លេងជនជាតិដើមភាគតិចកម្ពុជា" ត្រូវចងក្រងជាឯកសារ និងបោះពុម្ពជាសៀវភៅជាភាសាខ្មែរ និងភាសាអង់គ្លេស។
ព្រឹទ្ធាចារ្យម្នាក់នៃក្រុមជនជាតិដើមភាគតិចលន់ ដែលជាប្រជាជន ជនជាតិភាគតិចក្នុងខេត្តរតនៈគិរីបានកត់សម្គាល់ថា “ខ្ញុំមានអំណរគុណចំពោះការអញ្ជើញឲ្យចូលរួមនេះ ជាលើកទីមួយហើយដែលបានជួបសមាជិកក្រុមជនជាតិដើមភាគតិចផ្សេងទៀត ហើយខ្ញុំមិនត្រឹមតែរកឃើញភាពស្រដៀងគ្នាច្រើនក្នុងប្រពៃណីរបស់យើងនោះទេ»។
យុវជនមកពីក្រុមជនជាតិដើមភាគតិចម្នាក់ទៀតសម្គាល់ថា «សំឡេងបានផ្តល់ឱ្យយើងនូវវេទិកាដើម្បីរួបរួមគ្នាការពារខ្លួនយើង និងបញ្ចេញពីកង្វល់របស់យើង។ យើងនឹងធ្វើគ្រប់យ៉ាងដើម្បីចងក្រងឯកសារបុព្វហេតុរបស់យើង និងចែករំលែកប្រពៃណីរបស់យើងទៅកាន់ពិភពលោក»។
និយាយអំពីលទ្ធផលនៃកម្មវិធី សម្លេងជនជាតិដើមភាគតិច របស់លោកពុក លី សំណាង (Fr. Albeiro Rodas) បានកត់សម្គាល់ថា “ខ្ញុំរីករាយដែលដុនបូស្កូកែបអាចដឹកនាំដើម្បីរួបរួម រួមដំណើរ និងដឹកនាំក្រុមជនជាតិដើមភាគតិចកម្ពុជា។ ឆ្នាំនេះយើងមានតំណាងមកពីក្រុមតែប្រាំបីប៉ុណ្ណោះ ហើយឆ្នាំក្រោយខ្ញុំសង្ឃឹមថាយើងនឹងមានតំណាងមកពីក្រុមផ្សេងទៀតដែលមានស្រាប់»។
លោក សឿន បុន្នី មេដឹកនាំជនជាតិដើមភាគតិចមកពីក្រុមចារ៉ាយ ដែលបានសម្របសម្រួលព្រឹត្តិការណ៍ទាំងមូលបានមានប្រសាសន៍ថា “នេះគឺជាព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្ត្រសម្រាប់ជនជាតិដើមភាគតិច ព្រោះវាជាលើកទីមួយហើយដែលពួកគេបានមកជួបជុំគ្នាក្រោមវេទិកា សម្លេងជនជាតិដើមភាគតិច ដើម្បីចូលរួមនិយាយ និងពិភាក្សា។ . ខ្ញុំសង្ឃឹមថានឹងមានការយល់ដឹងច្រើនអំពីស្ថានភាព របស់ជនជាតិដើមភាគតិចដែលមានក្តីស្រមៃ និងអនាគតរបស់គេផងដែរ»។
ព្រឹត្តិការណ៍នេះក៏មានការចូលរួមពីលោក Mark Saludes អ្នកសារព័ត៌មានមកពីទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន Licas ដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងបាងកក និងក៏មាននិស្សិតមួយចំនួនដែលកំពុងសិក្សានៅ Don Bosco Kep ដែលជាក្រុមជនជាតិដើមភាគតិចផ្សេងៗផងដែរ ៕
ដកស្រង់ចេញពី https://www.infoans.org/en/sections/news/item/20085-cambodia-indigenous-people-speak-up-at-voices-cambodia%E1%9E%B2
0 Comments